Ο Μελέτιος Πηγάς υπήρξε ένας από τους πιο σπουδαίους και τους πιο μορφωμένους εκκλησιαστικούς ηγέτες κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας.
Σ’ ένα γράμμα που στέλνει στους χριστιανούς της Πολωνίας, το 1598, τους γράφει τα εξής για τον διωγμό και την απαγόρευση της ελληνικής γλώσσας από τους Τούρκους και το κάψιμο από αυτούς των ελληνικών βιβλίων:
«Αφ’ ου δη ουν τα πρώτα κρατήσασα η πάνδημος αύτη λύμη και φθορά, τας μεν βίβλους της καθ’ ημάς και της ελληνικής σοφίας κατακαήναι προστάξασα, περιορίσασά τε την εράσμιον φωνήν την ελληνικήν»!
Και την προσπάθεια αυτή εξαφάνισης ακόμα και της ελληνικής γλώσσας, τεκμηριώνει με μια μαρτυρία που προκαλεί τη φρίκη:
«… κατ’ Αίγυπτον τριάκοντα χιλιάδες απετμήθησαν γλωσσών ημέρα μιά, λαλήσαι μόνον ελληνικώς».
